Hiện nay, mảng bóng đá chuyên nghiệp đang được các huấn luyện viên vận hành với lối chơi chặt chẽ, tương ứng với từng đội hình sẽ có những chiến thuật khác nhau. Việc một đội bóng biết cách áp dụng các chiến thuật phù hợp và hiệu quả chắc chắn có thể tạo nên sức mạnh khó có thể ngăn cản được. Trong nội dung bài viết này, Bongdaso sẽ giới thiệu đến bạn 8 chiến thuật bóng đá hay được sử dụng nhất trên thế giới, cùng tham khảo ngay nhé!
Chiến thuật bóng đá là gì?
Chiến thuật trong bóng đá thực chất là việc mô tả cách phân bố, tổ chức và liên kết các cầu thủ trên sân tạo thành khối đồng nhất để giúp toàn đội bóng vận hành lối chơi hiệu quả hơn. Chiến thuật này thường được xây dựng dựa theo nền tảng kỹ thuật, phân tích điểm mạnh/điểm yếu của từng cầu thủ. Tuy nhiên khi đá thực tế, các huấn luyện viên có thể cân nhắc điều chỉnh linh hoạt để phát huy sức mạnh tối đa.
Thường thì mỗi một huấn luyện viên sẽ có những triết lý bóng đá phù hợp với kiểu chiến thuật nào đó. Trường hợp chiến thuật của họ phù hợp với các cầu thủ đang có trong đội hình thì quá trình vận hành sẽ rất trơn tru và dễ dàng đạt được kết quả như mong muốn.
Phân loại chiến thuật thi đấu trong bóng đá
Chính nhờ sự phát triển của nền bóng đá chuyên nghiệp đã kéo theo sự ra đời của các loại chiến thuật bóng đá khác nhau. Tuy có nhiều chiến thuật khác nhau nhưng nếu dựa theo mục đích vận hành ta có thể chia ra thành 2 loại chính bao gồm chiến thuật phòng ngự và chiến thuật tấn công.
Chiến thuật tấn công
Mục tiêu ra sân của mọi đội bóng là cố gắng ghi được thật nhiều bàn thắng vào lưới đối thủ. Do đó chiến thuật tấn công luôn được các huấn luyện viên ưu tiên hàng đầu. Chúng có cách thức vận hành hiệu quả, các cầu thủ sẽ triển khai bóng tấn công nhanh chóng để đạt được mục tiêu ghi bàn.
Thường thì các chiến thuật tấn công sẽ được chọn dựa theo khả năng và thế mạnh của cầu thủ tấn công trong đội hình. Cụ thể đội nào có nhiều cầu thủ chạy cánh giỏi, chiến thuật đá tấn công cánh đương nhiên được ưu tiên. Còn đội nào có nhiều cầu tấn công giỏi xoay sở ở phạm vi hẹp thì chiến thuật tấn công trung lộ phù hợp hơn.
Chiến thuật phòng ngự
Chiến thuật phòng ngự trong bóng đá hay được dùng khi mà đội bóng nào đó muốn gia tăng việc phòng ngự, vô hiệu hóa hoặc bẻ gãy các pha tấn công của đối thủ để đảm bảo khung thành an toàn. Chiến thuật này được áp dụng phổ biến trong 2 tình huống:
- Phòng ngự chủ động: Là việc chủ động tổ chức phòng ngự ngay khi đã nắm được ý đồ của đối thủ
- Phòng ngự bị động: Là kiểu phòng ngự gấp gáp chưa có sự chuẩn bị để chống lại những pha tấn công bất ngờ của đối thủ
Những chiến thuật sử dụng trong bóng đá phổ biến nhất
Trong lịch sử làng cầu túc thế giới có rất nhiều chiến thuật bóng đá khác nhau được sáng tạo ra và áp dụng hiệu quả với từng trận đấu cụ thể. Tuy nhiên khi một đội bóng thành công bằng một chiến thuật nào đó thì các đội bóng khác sẽ tìm cách khắc chế nó.
Vậy nên bóng đá sẽ không có một chiến thuật nào được coi là hoàn hảo và bất khả chiến bại mà chỉ có những chiến thuật phù hợp với các cầu thủ, với đội bóng mới là chiến thuật tốt nhất. Dưới đây là danh sách 8 chiến thuật phổ biến, từng làm mưa làm gió tại nhiều giải bóng đá lớn hàng đầu thế giới.
Chiến thuật Tiki-Taka
Nhắc đến bóng đã thì không thể nào bỏ qua chiến thuật Tiki-Taka của CLB Barcelona. Trong tiếng Tây Ban Nha, Tiki-Taka nghĩa là chuyền và chạy, luân chuyển quả bóng liên tục và bắt đầu triển khai từ tuyến giữa trước khi đưa bóng lên trên những bằng đường chuyền mang tính quyết định.
Lối đá này được xây dựng dựa trên đội hình 4-3-3, tuy nhiên có thỉnh thoảng có thể biến đổi thành 4-1-2-3 hoặc 3-4-3 tùy theo diễn biến trận đấu.
Chiến thuật Catenaccio
Chiến thuật Catenaccio là chiến thuật nổi tiếng được Italia áp dụng, nó mang vẻ đẹp mềm mại trong cách phòng ngự. Catenaccio chơi với đối hình 3-2-5 ra đời từ những năm 60 của thế kỷ trước.
Tuy chiến thuật này được Ý áp dụng thành công nhưng mà người khai sinh ra nó là huấn luyện viên người Áo – Karl Rappan, mãi sau này mới nâng tầm lên bởi chiến lược gia người Argentina – Helenio Herrera.
Chiến thuật Gegenpressing
Chiến thuật Gegenpressing được áp dụng thành công nhất bởi huấn luyện viên Jurgen Klopp. Theo tiếng Đức, Gegenpressing có ý nghĩa là tấn công tổng lực vào đối thủ, ngay cả trong thế phòng ngự cũng phải dùng mọi cách giành lại bóng nhanh nhất để triển khai tấn công.
Nhìn chung, chiến thuật này sẽ khiến các cầu thủ hao tốn thể lực nhưng nếu biết áp dụng đúng thì lại cho hiệu quả cao.
Chiến thuật 442 cổ điển
Chiến thuật 442 cổ điển là chiến thuật lâu đời và được sử dụng rộng rãi trong bóng đá. Tuy hiện tại nó đã có phần lỗi thời nhưng nếu biết cách triển khai tốt thì vẫn có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời.
Chìa khóa để thành công trong chiến thuật 442 này là sự liên kết. Cụ thể 2 tiền đạo, cặp tiền vệ trung tâm cùng tiền vệ cánh và hậu vệ cánh phải có sự ăn ý, phối hợp – hỗ trợ lẫn nhau cả trong phòng thủ lẫn tấn công.
Chiến thuật chuyền dài vượt tuyến trong bóng đá
Chuyền dài vượt tuyến cũng là một chiến thuật trong bóng đá được các đội bóng nào thiên về phòng ngự sử dụng. Bản chất của nó là biến thể của chiến thuật xe bus 2 tầng nhưng cho khả năng tấn công tốt hơn với đội hình 4-1-4-1 bao gồm 4 hậu vệ, 1 tiền vệ phòng ngự, 4 tiền vệ và 1 tiền đạo chơi cao nhất.
Trong đó, tiền đạo cần chơi chắc chắn để kiểm soát khu vực giữa sân còn việc tấn công được thực hiện bằng các đường chuyền dài vượt tuyến từ hàng tiền vệ và hậu vệ.
Chiến thuật xe bus 2 tầng
Lối chơi kiểu xe bus 2 tầng được đánh giá là chiến thuật của bóng đá thực dụng với 2 cầu thủ xếp ngay trước khung thành đội nhà. Huấn luyện viên nào sử dụng theo đội hình này thường có ý định không muốn triển khai tấn công mà mục đích duy nhất chỉ là không để bị thủng lưới.
Chiến thuật xe bus 2 tầng dùng sơ đồ 4-5-1, có 1 hàng hậu 4 cầu thủ, 1 hàng tiền vệ 5 cầu thủ và 1 tiền đạo kéo lùi về chơi tại vị trí tiền vệ tấn công.
Chiến thuật pressing tầm cao
Chiến thuật pressing tầm cao hay được nhiều đội bóng mạnh sử dụng để gia tăng khả năng tấn công áp đổi đối thủ, đòi hỏi các cầu thủ cần có thể lực tốt.
Theo đó đội hình này sẽ sử dụng sơ đồ 4-2-3 với 1 hàng tiền vệ đẩy sang phần sân đối phương tranh cướp bóng và tấn công. Còn hàng hậu vệ cũng được đẩy lệ cao chơi ngay khu vực giữa sân với mục đích dồn ép đối thủ và sẵn sàng hỗ trợ phòng ngự khi đối thủ có cơ hội phản công.
Chiến thuật phòng ngự phản công bóng đá
Khác với vẻ đẹp của lối chơi Tiki-Taka, phòng ngự phản công là chiến thuật đá bóng thiên về sự thực dụng và hiệu quả bằng việc cho phép đối phương kiểm soát bóng còn đội mình thì tập trung khả năng phòng ngự tại 1/3 sân nhà trước khung thành.
Chờ đến khi đối thủ mải mê tấn công, bị mất bóng, lúc này bóng sẽ đẩy sang 2 cánh cho các cầu thủ có tốc để để tổ chức phản công trong chớp nhoáng.
Nguyên tắc “vàng” áp dụng chiến thuật trong bóng đá hiệu quả
Bạn cũng biết đấy, các chiến thuật trong bóng đá sẽ có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Vậy nên dù đội bóng có sử dụng chiến thuật nào đi chăng nữa cũng cần lưu ý thêm 3 nguyên tắc vàng sau đây:
Có tính chủ động
Đã là 1 cầu thủ trên sân thì phải luôn tập trung, chủ động xử lý mọi tình huống bóng. Khi đối phương có bóng, cần chủ động lùi nhanh về để tổ chức phòng ngự cùng đồng đội. Còn khi mình có bóng hãy di chuyển linh hoạt vào chỗ trống phù hợp để hỗ trợ đồng đội ghi bàn.
Vận dụng các chiến thuật trong bóng đá linh hoạt
Việc biết vận dụng linh hoạt các chiến thuật trong thi đấu có thể khiến cho cục diện trận đấu thay đổi hoàn toàn. Vậy nên trước khi thi đấu, cầu thủ hãy linh hoạt nhất có thể, tránh dập khuôn cứng nhắc làm ảnh hưởng đến cự ly đội hình. Ngoài ra cần áp dụng đa dạng các chiến thuật khác nhau tùy theo từng tình huống.
Có xây dựng kế hoạch
Bóng đá luôn đề cao tính đồng đội và chiến thuật. Do đó trước mỗi trận đấu diễn ra, cả huấn luyện viên và từng thành viên phải lựa chọn, phân tích chiến thuật bóng đá để lên kế hoạch chung cho trận đầu và lên kế hoạch dự phòng mọi tình huống có thể xảy ra. Một khi đã có kế hoạch từ trước rồi thì khi vào trận các cầu thủ sẽ hiểu nhau và phối hợp ăn ý hơn.
Làm thế nào để xem các chiến thuật bóng đá trên Bongdaso?
Bongdaso là trang chuyên cung cấp thông tin về bóng đá, để xem các chiến thuật trong bóng đá trên đây thì người dùng có thể thực hiện theo 3 bước hướng dẫn sau đây:
- Bước 1: Truy cập vào trang chủ chính thức của website Bongdaso
- Bước 2: Sau khi vào trang chủ bạn có thể tìm kiếm chiến thuật trong bóng đá tại thanh tìm kiếm. Ví dụ như chiến thuật 442 cổ điển, chiến thuật chuyền dài vượt tuyến,…
- Bước 3: Ngay sau đó Bongdaso sẽ hiển thị ra chi tiết các chiến thuật trong bóng đá bạn cần tìm, các bài phân tích, đánh giá, cách thức triển khai, video minh họa,…
Tổng kết
Tóm lại hiện nay trong làng cầu túc chuyên nghiệp đang có rất nhiều chiến thuật bóng đá khác nhau được các huấn luyện viên áp dụng. Sẽ không có chiến thuật nào là hoàn hảo nhất, không thể đánh bại và không có điểm yếu đi kèm. Để đảm bảo đạt hiệu quả nhất trong từng trận đấu, các huấn luyện viên thường sử dụng linh hoạt nhiều chiến thuật tùy theo thực lực đối bóng và tình hình thức tế trên sân sao cho kết quả cuối cùng là giành chiến thắng về mình.
